دمای طبیعی بدن کودک ۳۷ درجه است. به دلیل بازی یا لباس پوشیدن زیاد کمی دمای بدن کودک بالاتر می رود که البته نشانه تب نیست. چون درجه تب در کودکان، ۳۷.۵ درجه به بالا بوده و علامت یک بیماری است.
در این موارد تشخیص علت تب کودکان برای درمان آن بسیار اهمیت دارد. ما در این مقاله قصد داریم شما را با راههای درمان تب در کودکان آشنا کنیم. برای دسترسی سریع به تیترها می توانید از فهرست زیر استفاده کنید.
- علائم تب در کودکان
- شایع ترین علت تب کودکان
- بهترین روش اندازه گیری تب در کودکان
- روشهای تشخیص عفونت در کودکان
- درمان تب کودکان در خانه
- روشهای درمان سریع تب در کودکان در غرب تهران
- ۵ نکته خیلی مهم درباره درمان تب در کودکان با دارو
- تب در کودکان با چه عوارضی همراه است؟
- جمع بندی
- سوالات رایج درباره تب کودکان
علائم تب در کودکان
کودکی که تب دارد، علاوه بر بالا رفتن دمای بدن (۳۷.۵ به بالا) ممکن است دچار علائم زیر نیز شود:
- بی اشتهایی
- لرز
- بد خلقی یا گریه مداوم
- بیش از حد خوابیدن
- بیحالی
- احساس درد
در ضمن عفونتهای گوارشی اگر علت دل درد و تب کودکان باشد، منجر به علائم اسهال و استفراغ در کودکان می شود.
شایع ترین علت تب کودکان
عفونتهای تنفسی، عفونتهای گوارشی و تبی که باعث راش یا بثورات پوستی می شوند، رایجترین علت تب در کودکان هستند. عفونتهایی که باعث تب در کودکان می شوند، اغلب ویروسی هستند تا باکتریایی. سایر علل تب در کودکان که چندان شایع نیستند، عبارتند از:
- مصرف برخی داروها
- واکسیناسیون
- مسمومیت با سموم کشاورزی و سایر آلاینده های محیطی
- گاستروانتریت (التهاب روده و معده)
- سرماخوردگی
- آنفولانزا
- عفونت گوش
- عفونت مجرای ادرار
- آفتاب سوختگی یا کم آبی بدن (دهیدراته شدن)
- خروسک
- برونشیت (التهاب مجاری هوایی)
همچنین بیماریهای زمینه ای یا جدی مثل مشکلات قلبی، کم خونی داسی شکل و سرطان هم می توانند علت تب در کودکان باشند. اما دندان در آوردن در نوزادان شیرخوار باعث تب آنها نمی شود و باید به دنبال علت تب کودک و درمان آن باشید.
تفاوت عفونت ویروسی با باکتریایی در کودکان
عفونتهای باکتریایی نسبت به ویروسی بیشتر باعث بیحالی کودک شده و علائم شدیدتری ایجاد می کنند. عفونتهای باکتریایی نیاز به درمان فوری با آنتی بیوتیک دارند و با مصرف استامینوفن همچنان بچه ها بیحال هستند و دیرتر علائم آنها برطرف می شود.
علت تب در کودکان بدون علائم سرماخوردگی
بعد از دو تا سه روز تب کردن، کودک دچار علائم سرماخوردگی، راشهای پوستی، اسهال و استفراغ می شود. یعنی تب زودتر از سایر علائم عفونتهای تنفسی خود را نشان می دهد و مثل سرفه کودکان یک مکانیسم دفاعی طبیعی بدن در برابر ویروسها و باکتریها است.
علت تشدید تب کودکان در شب
پیچاندن زیاد کودک شیرخوار زیر پتو یا پوشاندن لباس زیاد به او در شبها معمولا علت تب کودکان در شب و تشدید آن است.
برای درمان تب کودکان در غرب تهران شما هم می توانید از تخصص دکتر فهیمه شاهمیری، متخصص نوزادان و کودکان در این زمینه بهره مند شوید. جهت رزرو نوبت با شماره ۰۹۳۶۶۶۶۲۰۳۰ تماس بگیرید یا از سایت ایشان نوبت اینترنتی دریافت کنید.
بهترین روش اندازه گیری تب در کودکان
دقیق ترین روش اندازه گیری دمای بدن، اندازه گیری تب نوزاد با تب سنج دیجیتالی است. اما دماسنجهای دیگری هم وجود دارند که البته به اندازه تب سنج های دیجیتالی ایمن یا دقیق نیستند، مثلا:
- دماسنج های جیوه ای
- دماسنج های نوار پلاستیکی
- دماسنج های پستانکی
- دماسنج تماسی (اندازه گیری تب کودک با سنسورهای غیر تماسی مادون قرمز)
محل گرفتن تب کودک
برای اندازه گیری تب از زیر بغل، زیر زبان (روش دهانی)، مقعد (روش مقعدی)، داخل گوش یا روی پیشانی کودک می توانید درجه حرارت او را بگیرید. اندزه گیری درجه تب در کودکان به صورت دهانی و مقعدی نسبت به نواحی دیگر بدن دقت بالاتری دارد.
روشهای تشخیص عفونت در کودکان
تب باکتریایی و ویروسی را نمی توان با معاینه تشخیص داد و به همین علت است که متخصصان اطفال برای تشخیص تب باکتریال کودکان از روشهای زیر استفاده می کنند:
- آزمایش خون
- تست ادرار
- آزمایش مدفوع
- عکس‌برداری با اشعه ایکس (در صورت نیاز)
نوع آزمایش تجویز شده بستگی به علائم و سن کودک دارد.
درمان تب کودکان در خانه
به گفته دکتر فهمیه شاهمیری، متخصص نوزادان و کودکان، باید برای پایین آوردن سریع تب کودکان در منزل و کاهش تب ۳۷.۵ درجه ای آنها کارهای زیر را انجام دهید:
قدم اول: اطمینان از تب
مادرها دمای پایه بدن کودکشان را می شناسند و با لمس (تشخیص تب بدون دماسنج) می توانند متوجه گرمتر شدن بدن فرزندشان شوند. اما این روش دقیقی نیست و باید از تب سنج استفاده کنید.
برای اطمینان از تب کودک، باید اول دمای محیط و لباسهای او را کم کنید تا خنک شود. ۲۰ دقیقه بعد، بدون دادن دارو دوباره تب او را بگیرید. اگر دمای بدن کودک ۳۷.۵ تا ۳۷.۸ درجه یا بالاتر بود، سراغ قدمهای بعدی درمان تب کودکان در خانه بروید.
قدم دوم: پایین آوردن سریع تب کودکان
برای کاهش و درمان تب کودکان در خانه، بسته به وزن کودکتان، هر ۴ ساعت یکبار به او استامینوفن بدهید:
زیر دو ماهگی: باید فوری به پزشک مراجعه کنید تا براساس وزن کودک به او استامینوفن بدهند و درمانهای لازم را انجام دهند.
بالای دو ماهگی: برای آنها می توانید بر اساس وزنشان استامینوفن قطره ای ۱۰۰ میلی گرم در یک سی سی؛ شربت ۱۰۰ تا ۱۲۵ میلی گرم در ۵ سی سی یا شیاف ۱۲۵ میلی در یک سی سی بدهید.
قدم سوم: تن شویی
۳۰ تا ۴۵ دقیقه بعد از دادن استامینوفن، با یک حوله خیس شده با آب ولرم تن کودک را بشویید و او را پاشویه نکنید! چون دستها و پاهای او سرد هستند و تب در ناحیه شکم و سر کودکان (پیشانی، زیر بغل، بالای ران و بدن) باعث داغی این نواحی شده است.
دلیل تب و لرز کودکان
علت تب و لرز کودکان بعد از تن شویه آنها عبارت است از:
- تن شویه قبل از دادن استامینوفن به کودک
- تن شویه با آب سرد به جای آب ولرم
لرز یک واکنش دفاعی برای گرم نگه داشتن بدن است و اگر تن شویی بعد از دادن استامینوفن و با آب ولرم باشد اصلا باعث لرز کودک نمی شود.
قدم چهارم: مراجعه به پزشک
بعد از کنترل تب در خانه، در موارد زیر باید فوری برای درمان تب در کودکان به یک متخصص خوب کودکان مراجعه کنید:
- همراه بودن تب با تشنج یا راش پوستی
- ادامه تب به بیش از یک هفته
- عدم تمایل به نوشیدن آب، شیر یا مایعات برای چندین ساعت در روز
- دمای دهانی یا مقعدی نوزادان زیر سه ماه بالای ۳۸ درجه باشد.
- در کودکان بالای سه ماه تا سه سال تب ۳۸ درجه ای یا بالاتر، برای بیشتر از ۳ روز ادامه پیدا کند.
- دمای دهانی یا مقعدی کودک در هر سنی که هست ۴۰ درجه یا دمای زیر بغل او ۳۹ درجه به بالا باشد.
همچنین کودکانی که بیماری جدی یا مزمنی دارند و تب کرده اند، هر چه سریعتر باید توسط متخصص کودکان معاینه شوند.
روشهای درمان سریع تب در کودکان در غرب تهران
به گفته خانم دکتر شاهمیری، تب در همان دو سه روز اول باید کنترل شود. متخصصان اطفال با توجه به علت تب کودکان برای پایین آمدن آن روشهای زیر را توصیه می کنند:
درمانهای خانگی
برای درمان سریع تب در کودکان باید درمانهای خانگی زیر را انجام دهید:
- دادن مایعات بیشتر به کودک برای جلوگیری از کم آبی بدن
- لباس کودک را خیلی زیاد یا کم نکنید
- وادار نکردن کودک به خوردن غذا
- مصرف زیاد آب، مایعات (سوپ، شیر خشک یا شیر مادر)
- دادن ژله یا بستنی یخی به کودک
- استراحت در منزل (در صورت تمایل کودک)
کودکی که تب او، ۲۴ ساعت است که قطع شده، می تواند به مدرسه یا مهد کودک برگردد!
درمانهای دارویی
اصلی ترین روش پایین آوردن تب در کودکان، مصرف داروهای تب بُر زیر است:
استامینوفن: برای پایین آوردن سریع تب کودکان از شربت، قطره یا شیاف استامینوفن استفاده می شود. با از بین رفتن علائم تب باید مصرف این دارو نیز قطع شود. مصرف استامینوفن برای نوزادان زیر سه ماه باید حتما با تجویز پزشک باشد.
بروفن: ایبوپروفن یا بروفن به کاهش و درمان تب در کودکان کمک می کند ولی پزشکان به دلیل عوارض گوارشی این دارو، تا حد ممکن بروفن را برای کودکان تجویز نمی کنند و تجویز آن برای نوزادان زیر ۶ ماه ممنوع است. این دارو هر ۶ ساعت یکبار برای کاهش درد و تب کودک باید مصرف شود.
۵ نکته خیلی مهم درباره درمان تب در کودکان با دارو
باید موقع استفاده از داروهای تب بر به موارد زیر توجه کنید:
۱- داروهای تب بر فقط درجه حرارت بدن را کاهش می دهند و نمی توانند جلوی تشنج را بگیرند.
۲- در شرایط خیلی خاصی دیکلوفناک و شیاف زیر نظر متخصص کودکان برای درمان تب در کودکان تجویز می شود. هرگز از این داروها خودسرانه به عنوان تب بر استفاده نکنید.
۳- برای جلوگیری از مصرف استامینوفن و ایبوپروفن با دوز اشتباه، نباید این داروها را همزمان یا یک روز در میان (یک روز استامینوفن و روز بعدی بروفن) استفاده نکنید.
۴- استفاده از آسپرین برای درمان تب در کودکان ممنوع است! مصرف آن منجر به سندرم رِی (یک اختلال نادر مغزی-کبدی)، نارسایی کبدی یا حتی مرگ کودک می شود.
۵- دوز تب برها بر اساس وزن کودک تعیین می شوند نه سن او.
برای درمان تب کودکان در غرب تهران شما هم می توانید از تجربه دکتر فهیمه شاهمیری، متخصص نوزادان و کودکان در این زمینه بهره مند شوید. جهت رزرو نوبت با شماره ۰۹۳۶۶۶۶۲۰۳۰ تماس بگیرید یا از سایت ایشان نوبت اینترنتی دریافت کنید.
درمان تب در کودکان کمتر از ۳ ماه
اگر نوزاد شما زیر ۳ ماه دارد و تب کرده، باید فوری با پزشک او تماس بگیرید و تاکید کنید که زیر سه ماه دارد و یا به سرعت به بیمارستان مراجعه کنید. قبل از مراجعه به پزشک، نباید هیچ دارویی به او بدهید چون این کار باعث رفع علائم کودک و اختلال در تشخیص علت تب می شود.
تب در کودکان با چه عوارضی همراه است؟
تبهای ویروسی عارضه خاصی ایجاد نمی کنند و نشانه مقاومت سیستم دفاعی بدن در برابر میکروبها هستند. اما عدم درمان تب شدید در کودکان یا تبهای باکتریایی خطر بروز مشکلات زیر را بیشتر می کند:
- عفونت مننژیت و آسیب دیدگی مغز در اثر عدم درمان عفونتهای باکتریایی
- عفونت خون (علائم عفونتهای خونی در کودکان خردسال خیلی مشخص نیست و برای همین خطرناک است)
- تشنج
- سینه پهلوی استنشاقی (ورود بزاق یا استفراغ به دستگاه تنفسی)
همچنین تشنج کودک ممکن است باعث آسیب دیدگی او در اثر سقوط یا برخورد به اجسام سخت شود.
جمع بندی
برای پایین آوردن تب کودکان، می توانید درمان او را در خانه با دادن مایعات زیاد و خنک کردن بدن او شروع کنید. اگر تب بالا بود یا ادامه داشت حتما به متخصص اطفال مراجعه کنید. چون تشخیص دقیق علت تب کودکان در روند درمان تب و برنگشتن آن نقش مهمی دارد.
بعد از تشخیص علت، می توان عفونت یا بیماری زمینه ای که باعث تب شده را با درمانهای لازم برطرف کرد. اما موثرترین و سریعترین روش درمان تب در کودکان، مصرف استامینوفن به صورت قطره یا شربت است.
سوالات رایج درباره تب کودکان
بیشترین سوالاتی که از متخصص نوزادان و کودکان در مورد تب و درمان آن در کودکان می پرسند، عبارتند از:
علت پایین نیامدن تب کودکان چیست؟
بدون معاینه کودک نمی توان در این مورد نظری دارد. ولی اگر تب کودک بسته به سن او بعد از ۳ تا ۷ روز پایین نیامده یا عود می کند، باید برای تشخیص علت قطع نشدن تب در کودکان و نیز علت برگشت تب کودکان سریعتر به متخصص اطفال مراجعه کنید.
تب در کودکان چقدر طول می کشد؟
مدت زمان تب بستگی به نوع عارضه ای دارد که منجر به تب شده است. ولی انتظار داریم ظرف چند روز اول، تب کودک کنترل شود. در غیر این صورت باید علت طول کشیدن تب کودکان حتما مشخص شده و فرزندتان تحت درمان قرار گیرد.
نحوه گرفتن تب کودک با دماسنج جیوه ای چطور است؟
برای گرفتن دمای دهانی باید اول دماسنج را رو به پایین تکان دهید. بعد حدود ۳ دقیقه آن را زیر زبان کودک بگذارید. حتما نیم ساعت بعد از خوردن غذای سرد یا گرم دمای دهانی را بگیرید و حین استفاده از دماسنج جیوه ای، مراقب شکستن تب سنج و سمی بودن محتویات آن باشید.
برای درمان اسهال و تب در کودکان چه دارویی بهتر است؟
باید با انجام معاینات و آزمایشهای لازم، نوع عفونت گوارشی کودک (ویروسی یا باکتریال و یا مسمومیت) را مشخص کرد تا بتوانیم موثرترین دارو را برای او تجویز کنیم.
اگر شما هم سوالی درباره علت تب در کودکان و درمان آن دارید، در بخش نظرات این مقاله حتما سوالات خود را بپرسید.
